ABD’de son dönemde açıklanan makroekonomik veriler ABD Merkez Bankasının (Fed) eylül toplantısında faiz indirimine gideceği beklentilerini güçlendirirken, Fed Başkanı Jerome Powell’ın Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu’nda vereceği mesajlar yatırımcıların odağında bulunuyor.
Fed’in Kansas City şubesi ev sahipliğinde 1978’den bu yana her yıl düzenlenen Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu, bu yıl 21-23 Ağustos’ta gerçekleşecek.
Merkez bankacılar, ekonomistler, finansal piyasa katılımcıları, akademisyenler ve hükümet temsilcileri, önemli ekonomik konuları ve uzun vadeli politika zorluklarını tartışmak ve bu konularda görüş alışverişinde bulunmak için ABD’nin Wyoming eyaletinin Jackson Hole kasabasında düzenlenecek sempozyumda buluşacak.
BU YILIN EKONOMİK MESELELERİ KRİTİK
Dünya çapında en uzun süredir düzenlenen merkez bankacılığı konferanslarından biri olarak kabul edilen sempozyum, küresel ekonomi ve politika meselelerinin tartışılmasında bu yıl da önemli bir platform oluşturacak.
Jackson Hole Ekonomi Politikası Sempozyumu’nun bu yılki teması ise “Geçiş Sürecindeki İşgücü Piyasaları: Demografi, Verimlilik ve Makroekonomik Politika” olacak.
Doğum oranlarının düşmesi, iş gücünün yaşlanması, iş gücü hareketliliğinin azalması ve yapay zekanın yaygınlaşması gibi gelişmelerle iş gücü piyasaları yapısal bir değişimden geçerken, gelecek yıllarda bu faktörlerin iş gücü piyasalarını nasıl etkileyeceği ve maliye ile para politikalarıyla nasıl etkileşeceği, sempozyum katılımcılarının ele alacağı sorular arasında olacak.
Sunumlar, panel tartışmaları ve soru-cevap oturumlarını içeren sempozyum, katılımcılara ekonomik konular ve politika meseleleri üzerine derinlemesine tartışmalar yapma imkanı sunacak.
FED BAŞKANI POWELL ODAK NOKTASINDA
Sempozyum kapsamında Fed Başkanı Powell da yarın ekonomik görünüm ve para politikası çerçevesinin incelemesine ilişkin bir konuşma yapacak.
Her yıl olduğu gibi Fed başkanının açıklamaları konferansın odak noktası olacak.
Mayıs 2026’da görev süresi dolacak Powell, Fed başkanı olarak son Jackson Hole konuşmasını yapacak.
Bankanın 16-17 Eylül’de gerçekleşecek bir sonraki Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı öncesi Powell’ın yapacağı açıklamalarda para politikasının geleceğine ilişkin ipuçları aranacak.
Ayrıca Powell’ın bu yıl Fed’in 5 yılda bir gerçekleştirilen para politikası çerçevesinin gözden geçirme süreci kapsamında yapılan değerlendirmeleri de ele alması bekleniyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın faiz indirimleri konusundaki baskısıyla karşı karşıya olan Powell, son olarak bankanın temmuz ayındaki toplantısının ardından yaptığı açıklamada, faiz indirimi konusunda eylül ayıyla ilgili herhangi bir karar almadıklarını belirtmişti. Powell, eylül toplantısı için karar verirken o zamana kadar gelecek bilgileri ve diğer tüm verileri dikkate alacaklarını vurgulamıştı.
İSTİHDAM VERİLERİ ZAYIF GELDİ FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİSİNİ ARTIRDI
Fed, temmuzda, üst üste 5’inci toplantısında politika faizini değiştirmeyerek yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutmuştu.
ABD’de zayıf gelen istihdam verileri başta olmak üzere son dönemde açıklanan veriler, Fed’in eylülde faiz indirimine yeniden başlayabileceğine yönelik beklentileri kuvvetlendirdi. Ülkede tarım dışı istihdam temmuzda 73 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1’den 4,2’ye çıkmıştı.
İstihdam verileri iş gücü piyasasındaki zayıflamaya işaret ederken, tüketici enflasyonuna ilişkin veriler tarifelerden kaynaklanan fiyat baskılarının şimdilik sınırlı kaldığını göstermişti.
Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda aylık bazda yüzde 0,2 ile beklentiler dahilinde, yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilerin altında artmıştı. Temmuzda aylık bazda yüzde 0,9, yıllık bazda yüzde 3,3 artarak beklentileri aşan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verileri ise enflasyona ilişkin endişeleri yoğunlaştırmıştı. Üretici enflasyonuna ilişkin veriler sonrası Fed’in eylülde faiz indirimine gideceğine yönelik beklentileri bir miktar zayıflasa da devam etti.
BU TOPLANTIDA FAİZ ORANLARINI DÜŞÜRMEYİ TEYİT EDEBİLİR
Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi, “Başkan Powell’ın, Fed’in gelecek ayki FOMC toplantısında faiz oranlarını düşürmeye yeniden başlayacağını az çok teyit etmesini bekliyorum.” dedi.
Powell’ın zayıflayan iş gücü piyasasını Fed’in faiz oranlarını normalleştirmeye devam etmesi gerektiğinin gerekçesi olarak göstereceğini belirten Zandi, ayrıca, enflasyonun hedefin üzerinde olduğunu ve yüksek tarifeler nedeniyle gelecek aylarda hızlanacağını, ancak enflasyon beklentileri sabit kaldığı için bunun muhtemelen tek seferlik bir fiyat artışı olacağını savunacağını aktardı.
Zandi, “Bu, başkan olarak onun son Jackson Hole toplantısı olduğundan, Fed başkanı olarak mirasına dair bir değerlendirme yapma fırsatını da kullanabilir. Hatta Fed’in bağımsızlığını korumasının kritik önemi konusunda da görüş bildirebilir.” dedi.
VERİLERE GÖRE FAİZ İNDİRİMİ ŞEKİLLENECEK
Oxford Economics ABD Başekonomisti Ryan Sweet ise Powell’ın geçen yıl güvercin bir duruşa geçtiği ve Fed’in gelecek toplantısında faiz indirmeye hazır olduğunun açıkça sinyalini verdiği durumun tekrarının olmayacağını belirtti.
Sweet, “Bu yıl Powell muhtemelen her toplantının karara açık olduğunu yineleyecek, ancak eylül ayı için bir taahhütte bulunmayacak çünkü eylül toplantısından önce enflasyon ve istihdamla ilgili yeni veriler açıklanacak.” dedi.
Fed’in enflasyonun hedefin üzerinde kalması ve iş gücü piyasasına yönelik aşağı yönlü risklerin artması nedeniyle zor bir durumda olduğuna işaret eden Sweet, “Eylülde faiz indirimi yapılıp yapılmayacağı muhtemelen Powell’ın Jackson Hole konuşmasında elinde olmayacak verilere bağlı olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
“TARİFELER KALICI BİR ENFLASYONA YOL AÇMAYACAK”
Missouri Üniversitesi Ekonomi Bölümü Profesörü Max Gillman da “Piyasalar eylül ayında faiz oranlarının düşürülüp düşürülmeyeceği konusunda herhangi bir ipucu beklerken, Powell’ın bu konuda muğlak bir tutum sergilemesini bekliyorum.” dedi.
Powell’ın üzerindeki siyasi baskı göz önüne alındığında faiz oranlarını düşüreceğini açıkça söylemesini beklemediğini belirten Gillman, “Aşağı yönlü revize edilen düşük istihdam verilerini kabul edeceğini, işsizlik oranının yüzde 4,2 ile düşük seviyede kaldığını ve enflasyonun biraz yüksek olduğunu söyleyeceğini düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Gillman, tarifelerin kalıcı bir enflasyon yol açacağına inanmadığını, bu nedenle Fed’in eylülde faiz oranlarını düşürmesi gerektiğine inandığını vurguladı.
Bankanın eylülde faiz indirimine gitmesini beklediğini belirten Gillman, ancak Powell’ın Jackson Hole’de bunu açıklamayacağını düşündüğünü aktardı.
